Κάθε φορά που ταξιδεύω με το αεροπλάνο και ξεκινάει η επιβίβαση, μου δημιουργείται ο εξής φόβος: ότι το αεροπλάνο θα κάνει τον γύρο της πόλης και θα προσγειωθεί στο σημείο από όπου ξεκίνησε. Αυτή τη φορά, για να διώξω την άβολη σκέψη, μόλις επιβιβαζόμαστε, πιάνω ένα βιβλίο και αρχίζω το διάβασμα. Ωστόσο, όλο και κάτι μου αποσπά την προσοχή, έτσι κάθε τρεις και λίγο σηκώνω το κεφάλι μου από το βιβλίο και παρατηρώ τριγύρω: οι αεροσυνοδοί φοράνε στολές με τα εθνικά χρώματα της Αυστρίας. Καθώς διασχίζουν τον στενό διάδρομο και κλείνουν τα ντουλαπάκια των χειραποσκευών, το γκρουπ των συμφοιτητών μου τιτιβίζει ενθουσιασμένο, ενώ οι περισσότεροι συνεπιβάτες μας ασφαλίζουν τις ζώνες τους και μιλάνε μεταξύ τους Γερμανικά. Μήπως είναι τελικά παράλογος ο φόβος μου; Γιατί ποιος θα τα έκανε όλα αυτά σε ένα αεροπλάνο που θα απογειωθεί και μετά από έναν γύρο πάνω απ’ την πόλη θα προσγειωθεί ξανά στη Θεσσαλονίκη;
Λίγες ώρες αργότερα προσγειωνόμαστε στη Βιέννη (ναι, είναι η Βιέννη, είναι πράγματι η Βιέννη) και καθώς κατευθυνόμαστε προς το μετρό, μας υποδέχεται ένας πίνακας του Freud (που ναι, είναι ο Freud, είναι πράγματι ο Freud, ο σκοπός της επίσκεψής μας στη Βιέννη, που είναι όντως η Βιέννη, την οποία ο πατέρας μου ήθελε πάντα να επισκεφθεί, ποτέ δεν έμαθα γιατί ειδικά τη Βιέννη, αυτή τη Βιέννη, που είναι όντως η Βιέννη). Το μετρό ξεκινάει και μου έρχεται σχεδόν αναπόφευκτα στον νου το κείμενο που διαβάσαμε στο μάθημα σχετικά με την πρώτη φορά που επισκέφθηκε ο Freud την Ακρόπολη:
Als ich dann am Nachmittag nach der Ankunft auf der Akropolis stand und mein Blick die Landschaft umfaßte, kam mir plötzlich der merkwürdige Gedanke: Also existiert das alles wirklich so, wie wir es auf der Schule gelernt haben?! […]
Es muß so sein, daß sich an die Befriedigung, es so weit gebracht zu haben, ein Schuldgefühl knüpft; es ist etwas dabei, was unrecht, was von alters her verboten ist. Das hat mit der kindlichen Kritik am Vater zu tun, mit der Geringschätzung, welche die frühkindliche Überschätzung seiner Person abgelöst hatte. Es sieht aus, als wäre es das Wesentliche am Erfolg, es weiter zu bringen als der Vater, und als wäre es noch immer unerlaubt, den Vater übertreffen zu wollen.
Es muß so sein, daß sich an die Befriedigung, es so weit gebracht zu haben, ein Schuldgefühl knüpft; es ist etwas dabei, was unrecht, was von alters her verboten ist. Das hat mit der kindlichen Kritik am Vater zu tun, mit der Geringschätzung, welche die frühkindliche Überschätzung seiner Person abgelöst hatte. Es sieht aus, als wäre es das Wesentliche am Erfolg, es weiter zu bringen als der Vater, und als wäre es noch immer unerlaubt, den Vater übertreffen zu wollen.
.
Sigmund Freud: Eine Erinnerungsstörung auf der Akropolis
Ο Freud στο αεροδρόμιο